Parafudr Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar

Yıldırım ve aşırı gerilimden korunma uzmanlık gerektiren, alanında tecrübeli mühendislerce gerçekleştirilmesi gereken bir olgudur. İç yıldırımlık sistemleri yani parafudrlar yıldırım ve aşırı gerilimden korunmanın sıklıkla ihmal edilen en önemli ayaklarından biridir. Bu yazımızda parafudrlar hakkındaki şehir efsanelerini topladık.

1-Tesisimde paratoner gibi dış yıldırımlık sistemi bulunması tesisimi yıldırımın etkilerine karşı tamamıyla korur.

Dış yıldırımlık sistemleri tesisleri sadece yıldırımın fiziksel etkisine karşı korur. Tesisiniz de dış yıldırımlık bulunması elektriksel cihazların korunacağı anlamına gelmez. Elektriksel koruma için iç yıldırımlık (parafudr) sistemleri tesisinizde bulunmalıdır. Tam bir koruma içinse dış yıldırımlık, iç yıldırımlık, eş potansiyel ve topraklama entegrasyonu gereklidir.

Yıldırım ve aşırı gerilimden tam bir koruma için parafudr sistemleri şarttır.

2-Tesise doğrudan düşmeyen yıldırım tesise zarar veremez. Tesisim alçak bir seviyede bu nedenle parafudr kullanmama gerek yok.

Yıldırım düştüğü noktadan itibaren 2 kmlik bir çap içinde yürüyen darbe olarak etki edebilir. Genelde sıklıkla karşılaşılan durum çevre sistemlere düşen yıldırım darbelerinin tesislerin panolarından tesislere zarar verdiğidir.

Yıldırımın zarar vermesi için doğrudan tesisinize düşmesine gerek yoktur. Yürüyen darbe şeklinde de zarar verebilir.

3-Ana Panomda parafudr kullanıyorum. Bu yüzden tali panolarda parafudr kullanmama gerek yok. 

Ana panoda kullandığınız parafudrun tali panoları da koruyacağı anlamına gelmez. Aşırı gerilim darbelerinin büyük bir kısmı tesis kaynaklı iç aşırı gerilimlerdir ve bu tip gerilimlere karşı C sınıfı parafudrlarla koruma yapılmalıdır.

İlginizi Çekebilir: Parafudr Topraklaması

4-Ana Panolarda kesinlikle B sınıfı parafudr kullanılmalıdır. 

Yukarıda dediğimiz gibi iç aşırı gerilimler yıldırım darbelerinden daha büyük risk oluştururlar. Bu nedenle ana panolarda bu iç aşırı gerilimler sebebiyle zarar görebilirler. Daha sağlıklı bir koruma yapabilmek için hem yıldırım darbelerine karşı (10/350 ms) hem de iç aşırı gerilimlere karşı (8/20 ms) koruma yapan B+C sınıfı ürünler tercih edilmelidir.

5-Standartlar Parafudr Kullanımını Şart Koşmaz.

IEC 62305 Yıldırımdan Korunma standardına göre tesislerde iç yıldırımlık yani parafudr kullanımı zorunludur.

6-Parafudrun Toprak Hattına Nereden Bağlandığının Bir Önemi Yoktur.

Parafudrlar toprak hattına en kısa mesafeden bağlanmalıdır. Bu bağlantının ürün sınıfına göre kablo kesiti büyük önem taşımaktadır. B sınıfı ürünler 16 mm2, C sınıfı ürünlerde 6 mm2 kesitli kablo ile bağlanmalıdır.

7-Her bölge ve tesiste aynı parafudr seçilebilir.

Tesisiniz için parafudr seçimi yaparken yıldırım risk hesabının yanında tesis içi risk parametreleri de göz önünde bulundurulmalıdır. Bu nedenle her tesis parafudr kullanmaya başlamadan önce uzman mühendislerce analiz edilmelidir.

8-Ana Pano ve Tali Panomu koruyorum. Kamera, data ve enerji hatlarım, otomasyon sistemlerim için ayrı bir korumaya gerek yok.

CCTV, kamera, PLC, SCADA veya enerji hatları çok hassas sistemlerdir. Bu sistemler D sınıfı hassas koruma parafudrları ile koruma altına alınmalıdır. Özetle kademeli koruma tesiste gerçekleştirilmelidir.