Yıldırımdan Korunma Yolları

Yıldırımdan korunma yolları uzmanlık ve mühendislik gerektiren, birçok unsurun bir araya gelmesi oluşan entegre bir sistemdir. Yıldırım doğal afetler arasından en çok çevreye zarar veren olgudur. Doğru ve eksiksiz bir yıldırımdan korunma için IEC 62305 yıldırımdan korunma standartı göz önünde bulundurulmalıdır. Bu bağlamda yıldırımdan korunma iç yıldırımlık yani parafudr, dış yıldırımlık, topraklama ve eş potansiyel sistemin bir arada entegre olarak tasarlanması büyük önem taşıyor.

Ülkemizde maalesef yıldırımdan korunma deyinde akla gelen tek sistem paratoner sistemleri ancak aktif paratoner sistemleri yıldırımdan korunma için doğru bir yöntem olmamakla beraber sadece paratoner kullanılarak kurulan sistemler aksine daha çok riski arttırmaktadır. IEC 62305 standartı kapsamında pasif yakalama uçları ile sistem kurulumu en doğru yöntem olarak öne çıkmakla beraber pasif yakalama uçları arasında yuvarlanan küre metodu en gelişmiş yıldırımdan korunma mühendislik çalışmalarını içeren yöntemdir. İnişlerin izoleli olması, eşpotansiyel sistem entegrasyonu büyük önem taşır. Ancak bunların hiçbiri elektriksel sistemleri korumaz. Elektriksel sistemleri koruyan yıldırımdan korunma sisteminin temel parçası Alçak Gerilim Parafudr ürünleridir. İster paratoner olsun ister pasif yakalama ucu sisteminiz yıldırım toprağa ulaştıktan sonra 2km yarıçapta tüm cihazlara zarar verebilir. Bu nedenle mutlaka AG Parafudr sistemi kullanılmalıdır. Yıldırımdan Korunma Yolları’nı belirlerken ilk yapılması gereken profesyonel bir keşif çalışmasıdır. Keşif çalışması yapmadan doğru bir sonuca ulaşmamız imkansızdır. Keşif çalışması sonucunda biz doğru sistem tasarlayabiliriz. Yıldırımdan korunma yolu olarak yapı tesis özelliği bize doğru yolu bulmamız için en önemli etkendir. Ancak genellersek Dış Yıldırımdan Korunma, Topraklama,Eşpotansiyel ve AG Parafudr sistem entegrasyonu IEC 62305 normu kapsamında yıldırımdan korunma yolu seti olarak karşımıza çıkar. Ücretsiz keşif, detaylı analiz ve projelendirme çalışmaları için yılkomer olarak bizlerle her zaman iletişime geçebilirsiniz.

1 Dış Yıldırımlık

Dış yıldırımlık sistemleri yıldırımın fiziksel etkilerine karşı sistemleri koruyan sistemlerdir. Yıldırım risk analize göre uygun standartlarda dış yıldırımlık sistemi tasarlanmalıdır. Bu noktada IEC 62305 tavsiye ettiği sistemler;

• Pasif Yakalama Uçları
• Mesh Metodu
• Gergi Teli Metodu
• Koruma Açısı Oluşturma Metodu
• İzoleli Dış Yıldırımlık Sistemleri

Dış Yıldırımlık incelemek için https://www.yilkomer.com/dis-yildirimlik/

İzoleli İniş İletkeni

Yıldırım iniş iletkeni ve yapımız ve elektriksel kablolarımız arasında IEC 62305 standartı kapsamında mutlaka bir S koruma mesafesi bırakılmalıdır. 28000 Celcius sıcaklığa kadar ulaşan yıldırım darbesinin yanıcı etkisinin yanında manyetik etkisinden cihazlarımızı korumak amacıyla S koruma mesafesini bırakmamız gerekmektedir. Eğer bu mesafeyi iniş sırasında sağlayamıyorsak izoleli yıldırım iniş iletkenlerini kullanmalıyız.

Daha detaylı için https://www.yilkomer.com/elko-bis-izoleli-yildirim-inis-iletkeni/ tıklayın.

2 İç Yıldırımlık

İç yıldırımlık parafudr sistemleri yıldırım ve ani iç aşırı gerilimlerin elektriksel etkilerine karşı korumak için mutlaka kullanılmalıdır. Yıldırım darbeleri 10/350 eğrisindedir. Bu nedenle bu darbeleri sönümleyebilecek B sınıfı parafudrlar konulmasını öneriyoz. Ana panoları B sınıfı ile koruduktan yine tali panolar C sınıfı ani iç aşırı gerilim darbelerine karşı koruma yapan parafudurlarla korunmalıdır. Yine hassas PLC, otomasyon, haberleşme hatları gibi sistemler D sınıfı parafudurla korunmalıdır.Genel olarak yaygın kanı sadece dış yıldırımlık sisteminin yıldırımdan korumada yeterli olacağıdır. Ancak dış yıldırımlık sistemleri sadece fiziksel etkilere karşı koruma yapar.

Daha detaylı bilgi için https://www.yilkomer.com/ic-yildirimlik-sistemlerinin-onemi/ inceleyebilirsiniz.

3 Eş Potansiyel

Topraklama sistemlerinde gördüğümüz eş potansiyel  kavramına  dikkat edilmediğidir. Potansiyel dengeleme kavramı ihmal edilerek tesislerin farklı bölümleri birbirinden bağımsız topraklanmaktadır. Oysaki doğru olan tesisin topraklama sisteminin eş potansiyel baraya bağlanmasıdır. Böylece işletmenizde herhangi iki nokta arasında oluşabilecek gerilim engellenir ve tüm topraklama korumaları arasında eş potansiyel sağlanır.

Şimdi daha detaylı incele https://www.yilkomer.com/es-potansiyel-topraklama-barasi/

4 Topraklama

Topraklama sistemlerinin standartlar çerçevesinde yapılması ve mühendislik hesapları göz önünde bulundurularak gerçekleştirilmesi büyük önem taşımaktadır. Nitekim iyi yapılmamış bir topraklama sistemi büyük bir risk taşımaktadır. Bazı yapılarda toprağın içinde binaya çevresel saran topraklama tesisatı olabilir. Ancak bu topraklama tesisatı genel olarak bakır veya galvaniz şerittendir. Bu hat yaklaşık olarak bina temelinden 1 metre uzakta binayı çevreler. Bu tipten bir topraklama tesisatının ohm tesisatı dış yıldırımlık tesisatının direncinden düşük olmaktadır. Buna rağmen paratoner için her bakımdan uygun bir topraklama isteniyorsa ayrı bir topraklama yapılmalıdır. Binanın toprak tesisatı ile dış yıldırımlık topraklamasının eş potansiyeli olması sağlanmalı ve her ikisi birbirine irtibatlandırılmalıdır. Eğer binanın genel topraklama tesisatına bilgisayar gibi hassas cihazlar bağlanmış ise; bu takdirde iki topraklamanın bağımsız olması düşünülebilir. İki topraklama tesisatının birbirinden tam anlamıyla izole edilmesi için aralarındaki uzaklık en az 10-20 m. olmalıdır.