Uçakların Yıldırımdan Korunması

Yıldırım düşme vakalarının sıklıkla yaşandığı uçaklar içi yıldırım büyük risk oluşturur. Geçmişte ne yazık ki yıldırım düşmesi sonucu 4 adet büyük kaza yaşanmıştır. Yeryüzü dahi yıldırım düşme vakalarının sıklıkla yaşandığı bir yer olduğunu düşünürsek onbinlerce feetde uçan uçakların ciddi yıldırım düşme riski altında olduğunu düşünebiliriz. Öyle ki ticari uçaklara yılda ortalama 1 kez yıldırım düşüyor. Bu ciddi oran uçakların yıldırımdan korunmasının çok önemli bir nokta olduğunu gösteriyor.

Uçaklara yıldırım düşmesi engellenemez ancak uçaklar yıldırımdan kolaylıkla korunabilir. Günümüzde artık uçaklar daha hafif olması ve yakıt tasarrufu için kompozit malzemeden yapılıyor. Bu malzemelerin elektriksel iletkenliği düşük olduğu için yıldırım çarpması durumunda risk yaratabilirler. Bu nedenle uçağın üst yüzeyi çok iyi iletkenlerle kaplanır. Gelen yıldırım çok iyi bir iletken yüzeye sahip uçak tarafından yeniden atmosfere verilir. Bu noktada önemli olan iletkenliğin tüm uçak boyunca sağlanmasıdır. Aşağıdaki görselde göreceğiniz gibi komposit malzemeye Expanded Metal Foil (EMF) gibi yüksek iletkenliğe sahip malzemeler gömülerek gerekli iletkenlik sağlanır. Uçakların testlerinde yıldırım darbe testleri her yıl düzenli olarak yapılır.

Boeing 787 kompozit yapısı.

Statik Elektriğe Karşı Koruma

Uçaklarda bir diğer tehlike ise uçakta oluşan statik elektriktir. Uçaklar buz, bulut vb kütlelerle karşılaştıkça sürtünmeden ötürü statik elektrikle yüklenirler. Bu statik elektriğin atmosfere yeniden verilmesi gereklidir. Bunun için kanatlarda “dischargerler” bulunur.

Uçak kanatlarına eklenen çubuklarla statik elektrik boşaltılır.