Her Bakım Mühendisinin Aşırı Gerilimden Korunma Hakkında Bilmesi Gereken 5 Bilgi

Bir fabrikanın ya da tesisin randımanlı olarak kesintisiz olarak çalışmasına devam edebilmesi için bakım mühendisliğinin önemi büyüktür. Bakım mühendisliği sayesinde plansız duruşlar, iş ve işçi güvenliği, verimlilik kaybı, mali kayıplar vb konular uzman bir göz tarafından değerlendirilir ve önlenir. Bizde bu yazımızda tesislerde en sık karşılaşılan elektriksel sorun olan aşırı gerilimlere karşı her bakım mühendisinin bilmesi gereken 7 bilgiyi bir araya getirdik.

İlginizi Çekebilir: 26 Aralık | Tesislerin Aşırı Gerilimden Korunması Eğitimi Başvur

1-Aşırı Gerilim Sebepleri

Aşırı gerilim darbeleri yıldırım kaynaklı ve iç aşırı gerilim kaynaklı olarak 2 grupta inceleyebiliriz. Yıldırım darbesi düştüğü bölgeden başlayarak 2 kmlik bir çap çizerek etki alanını sürdürebilir. Bir diğer aşırı gerilim kaynağı ise tesisimizdeki iç nedenlerdir. Bunlar;

• Şalt hareketleri
• Elektrostatik deşarj
• Şebeke kaynaklı harmonik ve darbeler

Yıldırım kaynaklı darbeler 10/350 mikrosaniye eğrisine, iç aşırı gerilim kaynaklı darbeler ise 8/20 mikrosaniye karakteristiğine sahiptir.

Aşırı gerilimin birincil nedeni yıldırım olarak görülse de istatistiklere göre iç aşırı gerilimler tesislere daha büyük zarar verir.

2-Paratoner ve Standartlar

Paratoner sistemleri Fransız bir derneğin yerel standardı olan NFC 17102 Standardı kapsamında yer alır. IEC 62305 standartlarına göre paratoner sistemleri değil; pasif yakalama ucu tavsiye edilir. Ek olarak Paratoner sistemleri elektriksel koruma yapmaz. Paratoneri olmasına rağmen birçok tesis yıldırım düşmesi sonucu cihaz yanması olayı ile karşılaşmaktadır.

Pasif yakalama uçları ile tesislerin standartlara göre korunmalıdır.

3-Yıldırımdan Korunma Sistemlerinin Topraklaması

Yıldırımdan korunma için yapılan topraklamalar bina topraklamasından ayrı yapılır düşüncesi her ne kadar yaygın olsa da yanlış bir düşüncedir. Temel topraklaması olan yapılarda yıldırım topraklamasının temel topraklamasına bağlanması Topraklama Yönetmeliği tarafından önerilmektedir.

Doğru bir topraklama sistemi için eş potansiyel bara kullanılmalıdır.

4- AG Parafudr Kullanımı

IEC standartlarına göre dış yıldırımlık bulunan yapılarda parafudr kullanımı zorunludur. Buna göre ana panolarda B+C sınıfı parafudr kullanarak yıldırım darbelerine karşı, tali panolarda C sınıfı parafudr kullanarak iç aşırı gerilim darbelerine karşı koruma yapılmalıdır.

5-Otomasyon Sistemlerinin Korunması

Otomasyon sistemleri (PLC ve SCADA) bir tesisin üretiminin kesintisiz devam edebilmesi için büyük önem taşır. Öte yandan bu sistemler aşırı gerilim darbelerine karşı çok hassas sistemlerdir. Bu sistemlerinin korunması için D sınıfı parafudrlar ile sistemler korunmalıdır.

İlginizi Çekebilir: Otomasyon Sistemlerinin Aşırı Gerilimden Korunması