RadyoAktif Paratonerlerin Değiştirilmesi

Yıldırım ve aşırı gerilimden korunmanın en önemli ayaklarından biri dış yıldırımlık sistemleridir. Günümüz teknolojisi ile artık modern, çevreye zarar vermeyen, test ve dayanımları uluslararası standartlarda yapılan dış yıldırımlık sistemleri üretilmektedir. Geçmişte radyoaktif paratonerler aktif olarak kullanılmaktaydı. Radyoaktif paratonerler iyon yayarak yıldırımı üzerlerine çekerler. Bu paratonerlerin verimliliğinin arttırılması için radyum kullanılmıştır. Kullanılan bu element ile iyonizasyon arttırılmıştır. Ancak bu paratonerler radyoaktiflerdir ve çevreye ve insan sağlığına zararlıdır.

Ülkemizde Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) tarafından 04.01.2000 tarih ve 10700-0005 sayılı genelge ile paratoner üretimi için kullanılan radyoaktif kaynakların (Am-241, Ra-226 v.b.) ithalatına 31.03.2000 tarihinden itibaren izin verilmeyeceği ve yasaklamanın süresiz bir şekilde devam edeceği bildirilmiştir.

Alternatif dış yıldırımlık sistemleri ile karşılaştırıldığında net bir fayda sağlamayan radyoaktif paratonerlerde kullanılan radyasyon kaynaklarının oldukça yaygın  kullanımları nedeni ile gereksiz olarak radyoaktif madde birikiminin  engellenmesi, söz konusu paratonerlerin deprem, şiddetli rüzgar, yağışlar ve yangın ile zarar görmesi,  ve uzun kullanım yılları içerisinde kullanıcıların değişmesi ve bilgisi olmayan kişilerin ellerine kolayca geçmesi gibi nedenlerle, çevre ve insan sağlığı açısından  potansiyel riskler düşünüldüğünde kullanımı yasaklanmıştır.

Ülkemizde en son radyoaktif paratoner tesisatının 2000 yılında yapılmış olmasının mümkün olduğu düşünüldüğünde, 2010 yılından itibaren mevcut tüm radyoaktif paratonerlerin değiştirilmeleri gerekmektedir. Eğer paratoner tesisatınız 2000 yılından önce yapıldıysa büyük olasılıkla radyoaktiftir.

Aşırı gerilim ve yıldırımdan korunma sistemleri IEC 62305 normlarına göre olmalıdır.

Pasif Dış Yıldırımlık Sistemleri

IEC 62305 standartına göre dış yıldırımlık sistemlerinde pasif sistemler kullanılmalıdır. Yıldırımı üzerine çekmeyen sadece yıldırım düştüğünde aktif hale gelen sistemler tercih edilmelidir. Pasif yakalama uçları anti korozif özellikte olup, yıldırım risk analize göre koruma açısı oluşturularak doğru sistem tasarımı oluşturulmalıdır. Yine iniş iletkeni olarak izoleli iletken tercih edilmelidir.

Pasif yakalama uçları ile bir gesin korunması

Radyoaktif Paratonerlerin Değiştirilmesi

Radyokaktif paratoner bulunan tesisler bu paratonerleri sökerek, yerine IEC standartlarına göre risk analizi yaptırarak pasif yakama uçları sistemlerinde kullanılmalıdır. Merdiven altı tesislerde üretilen, sivri uçtan başka birşey olmayan dış yıldırımlık sistemleri yerine IEC 62305 normlarına uygun ürünler kullanmanızı tavsiye ediyoruz. Aşağıdaki formu doldurarak hemen değişim talebinde bulunabilirsiniz.