Proses Emniyetinin IEC 62305 Yıldırımdan Korunma Standartına Göre Sağlanaması

Endüstriyel tesislerde kayıpsız ve sürdürülebilir çalışma açısından yıldırımdan korunma sistemlerinin doğru tasarlanmış olması oldukça önemlidir. Proses emniyeti dediğimiz zaman ‘Sürdürülebilir Üretim’ kavramı doğrudan emniyet sisteminin başarılı olmasına odaklıdır. Başta Yıldırım darbesi olması olmak üzere Ani aşırı gerilim dalgalanmaları, Switching ve Harmonik darbeleri, Şebeke kaynaklı ani gerilim darbeleri de proses emniyetini riske eden en kritik konuların başında yer almaktadır. Proses emniyeti adına tüm konuları eksiksiz yerine getirsek bile üretim durması ya da tesis içerisinde yangın çıkması 25 nanosaniyede meydana gelecek ve geçip gidecek yıldırım darbesi sonucunda kolaylıkla oluşabilir. Bu nedenle tesislerimizi IEC 62305 standartının ön gördüğü şekilde yıldırım ve ani aşırı gerilim darbelerine karşı koruma altına almak zorundayız.

IEC 62305 Standartı bize diyor ki;

Tesisinizi 4 adımda koruma altına almalısınız. Bu adımlar sırasıyla İzoleli Dış Yıldırımdan Korunma Sistemi-AG Parafudr sistem kurulumu-Eşpotansiyel ve Topraklama sisteminin doğruluğunun kontrolü. Maalesef ülkemizde bu konu sadece paratonere indirgenmiş durumda ve birçok tesis hatalı korunmakta sonuç olarak da çok olumsuz durumlar yaşanmakta. Bunların yaşanmaması için öncelikle dış yıldırımlık sistemleri IEC 62305 sistemi uyarınca pasif yakalama uçları ile yuvarlanan küreler metoduna göre, penetration aralıklarına dikkat edilerek, darbenin hiçbir şekilde fiziksel zarar vermesine imkan vermeyecek şekilde tasarımı sağlanmalıdır. 

Bu noktada özellikle yanıcı ve patlayıcı tesisler için ATEX sertifikalı ve EXPROOF yıldırımdan korunma sistemleri kullanmak önemlidir. Çıplak iletken S koruma mesafesine dikkat edilmeden tesis ediliyorsa risklere olanak tanıyor oluruz. Bu nedenle gerekli etütler yapılarak ‘S’ Koruma mesafesi önemli kılınarak, ve mümkünse en kalıcı çözüm olan izoleli sistemler kullanılarak tasarım yapımalıdır. Ayrıca sistem topraklaması ile dış yıldırımlık iniş topraklamaları spark gap sönümleyiciler ile eşpotansiyele alınmalıdır.

Yangın ve fiziksel hasarlara karşı Dış yıldırımlık sistemi son derece önemlidir ancak eşit oranda öneme sahip olan AG Parafudr sistemleri tüm prosesin güvenliği için çok büyük önem taşır.Hattınızdan girebilecek bir yıldırım darbesi tüm kablo güzargahınca ilerleyip geçtiği tüm noktaları yakabilir.Bu nedenle Ana Panolarımızdan başlayarak ,tali dağırım panolar, Otomasyon ve Scada sistemler, Kamera ve Güvenlik sistemleri, Yangın İhbar sistemler, Server Odası, Test Sistemler, Kantarlar, Aydınlatma sistemleri önem sırasına göre Alçak Gerilim Parafudr Sistemleri ile koruma altına alınmalıdır. Eğer almaz isek başta sistem arızları,kart yanmaları yanında geri dönüşü imkansız hasarlar ortaya çıkabilmektedir. Burada 2000 farklı koruma ürünü arasından sisteminize en uygun parafudr sistemi uzman mühendislerce seçilmeli ve uygulanmalıdır. Tip 1-2-3 kademeli koruma sistemi sağlanan tesislerde bu konuyla ilgili bir sorun yaşanması zordur. Tabi ki ürün seçimi ve kaliteside büyük önem taşır. Safetec teknolojili AG Parafudr sistemlerinin seçimi uzun ömürlü koruma sağlanmaktadır.

Topraklama ve Eşpotansiyel sistem noktasında da sorunlar öncelikle detaylı bir keşif ve ölçümle ortaya çıkacaktır. Tesis kurulum aşamasında bu konuya dikkat edilmeli ve standartlara uygun kurulum yapılmalıdır. Kurulumu tamamlanmış tesislerde topraklama ve eşpotansiyel sistemi düzeltmek mümkündür. İnsan hayatı başta olmak üzere topraklama tüm tesisin güvenliği için son derece önemlidir.

Yıldırımdan Korunma Merkezi olarak ücretsiz keşif ve dizayn hizmetimiz ile tesislerinizde bu dört konuda yer alan eksiklikleri belirleyip sistem kurulumu ve tesisin %100 korunması konusunda profosyonel bir çalışma yöntemi izlemekteyiz. Unutmayın Proses emniyeti tüm risklerin öngörülüp engellenmesi sağlandıktan sonra tam anlamıyla sağlanabilir.