Webinar | Koruma Mühendisliğinin Temelleri
14 Nisan 2016Datalogger Sistemlerinin Ani Aşırı Gerilimlerden Korunması
14 Nisan 2016Kaçak Akım Rölesi
Kaçak akım rölesi tesislerde oluşabilecek yalıtım hatalarına karşı devreyi keserek sistemi koruyan yapılardır. Kaçak akım röleleri kullanım amaçlarına göre insan koruma 30 mA ve yangına karşı koruma 300 mA olmak üzere 2 çeşittir. Kaçak akım rölesi faz-ile nötrden akan akımı sürekli olarak kontrol eder. İkisi arasında 30 mA veya 300 mAden fazla fark olduğunda devreyi açar. İnsan vücudu için 30 mAden fazla akımlar zararlı olduğu için standartlarda bu değer seçilmiştir. 300 mA’den büyük akımlar ise ısınmaya bağlı yangın riski oluşturduğu için bu değerden fazla kaçak akım istenmemektedir. IEC 60479-1’de bu değerler belirlenmiştir.
Neden Kaçak Akım Rölesi?
Elektrik ana dağıtım noktalarına yangından korumaya yönelik kaçak akım rölesinin (300 mA) kullanılması, tali dağıtım noktalarına ise hayat korumaya yönelik kaçak akım rölesinin (30 mA) düzeneği ile birlikte termik manyetik şalter veya otomatik sigorta (ayrı ayrı veya birlikte) konulması ve tüm koruma düzenleri arasında seçicilik sağlanması yer almaktadır. Rölenin kullanımında dikkat edilecek hususlar ve nasıl kullanılacağı Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği’nde söz edilmektedir. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü’nün 315. Maddesi’nde kaçakların belli seviyenin üstüne çıkmasını engelleyen kaçak akım rölesi aynı şekilde topraklı cihazlarda topraklamada bir sıkıntı yaşandığında devreyi kesen kontaktörün bulunması uygun bulunmuştur.
Bir diğer önemli ve karıştırılan husus kaçak akım röleleri ile sigortalardır. Sigortalar tesislerde yangın gibi aşırı tahribata karşı koruma yapan sistemlerdir. Sigortadan aşırı akım geçtiğinde karakteristiğine bağlı olarak açma yapar. Bu nedenle sigortalar asla birincil koruma sistemi değildir. Kaçak akım röleleri ise IEC /EN 61008 standartına göre devrede bir hata akımı oluştuğunda açma yaparlar.
İlgili Standartlar
Kaçak akım röleleri için ulusal ve uluslararası birçok standart bulunmaktadır. Belli başlı standartlar şöyle sıralanabilir:
- TS EN 61008-1,
- TS EN 61008-2-1,
- EN 61008-1,
- EN 61008-2-1
- IEC 61008-1, IEC 61008-2-1
Kaçak Akım Rölesi Sınıfları
AC sınıfı röleler genel güç devreleri ve aydınlatma dağıtımı tesislerinde kullanılır.
A sınıfı elektronik uygulamalarda indüksiyon fırınları, pompa, makina vb uygulamalarda kullanılır.
Si sınıf yıldırım düşmesi sık görülen bölgelerde, hız kontrol cihazları ve frekans çeviricisi kullanılan tesisatlarda, elektronik balastların yoğun olduğu sistemlerde kullanılır.
SiE sınıf kullanım alanı Si sınıfı ile aynıdır. Si sınıflarına göre avantajı neme, rutubete ve korozyona karşı rölenin ekstra korumaya sahil olmasıdır. Bu özelliğiyle gemilerde, riskli tesislerde tercih edilir.
1 Comment
15 KW trifaze bir seramik fırınım var. Üretici firma fırın çalıştıktan sonra fırın içindeki ürünlerin rutubet çıkışından dolayı kaçak akım rölesi kullanamayacağımı söylüyor. Fırını ayırarak direk bağlamamı söylüyor. Ancak İş güvenliği gereği ben böyle bir şey istemiyorum. Bu konuda ne yapabilirim.
Saygılarımla