İç Yıldırımlık Sistemlerinin Önemi Ve Teknik Açıdan Kullanım Zorunluluğu
29 Aralık 2014Güneş Santrallerinde Yıldırımdan Korunma Ve Topraklama Konusunda Önemli Noktalar
3 Ocak 2015Güvenlik ve Otomasyon Sistemlerinde AG Parafudr Kullanımı
Zayıf akım sistemleri; gündelik hayatımızda mal ve can güvenliğimizi teslim ettiğimiz, sürdürülebilir ve kesintisiz çalışmalarının çok önemli olduğu sistemlerdir. CCTV kamera, güvenlik ve otomasyon sistemleri yıldırım ve şebeke darbeleri karşısında da en sık devre dışı kalan sistemlerdir. Örnek olarak şehrin her yerini saran MOBESE sistemlerinin ne kadar sık arıza yaptığını biliyor musunuz? Ya da bir fabrikanın, tesisin en stratejik noktası olan otomasyon sisteminin nanosaniyeler mertebesinde gelen bir darbeyle devre dışı kalabileceğini? Ekonomik açıdan oldukça pahalı sistemler ani aşırı gerilim darbeleri nedeniyle defalarca devre dışı kalıp, yenilenmek zorunda kalıyor. Ekonomik boyutunu bir kenara bırakırsak insanların can, tesis ve iş güvenliği penceresinden durumu değerlendirdiğimizde bu sistemlerin sürdürülebilir olması kesinlikle sağlanmalıdır. Bu nedenle data, koaksiyel ve enerji hatlarını mutlaka aşırı gerilim koruyucular ile koruma altına almamız gerekmektedir.
Peki Data (Veri) Merkezleri Yıldırım ve Aşırı Gerilimden Nasıl Korunmalı?
Korunma ihtiyacının ortaya çıkmasında; maalesef teknolojik gelişmelerle ters orantılı bir süreç yaşanmaktadır. Bu olayın nedeni teknolojik gelişmelere paralel olarak boyutları çok küçülen elektronik cihazların çalışma gerilimlerinin de daha küçük voltlar mertebesine inmesidir. Tarihsel gelişim sırasına göre vakum tüplü lambalı cihazlardan transistörlü yapıya ve entegre devrelere geçiş sürecinde cihazların elektronik kartlarında kullanılan komponentlerin çalışma gerilimlerinin 3000V lardan 24 Voltlara ve 5 V DC gerilimlere doğru bir düşüş meydana geldiği hepimiz tarafından bilinmektedir. Dolayısı ile süreç içerisinde hassasiyeti artan elektronik cihazlara doğru bir geçiş söz konusudur. Elektrik enerjisinin anahtarlanması anında yük çeşidine bağlı olarak (endüktif yükler) oluşan gerilimlerde veya tabiat olaylarında yıldırım deşarjında (200 kA’ler) bu teknolojik gelişmeye paralel boyutlarda küçülmeler ya da indirimler söz konusu olmadığından , sistemlerimizi ve ekipmanlarımızı bu olumsuz etkilerden korumak için gerekli koruma elemanları ile donatmak zorundayız. Bir kamera sistemi, otomasyon sistemi 24 volt, 48 volt mertebesinde gerilimle çalışırken bu değerlerin 20 katında ani darbeler tüm sistemleri devre dışı bırakabilir. Data centerler bir tesisin beynidir, bilginin son derece önemli olduğu bir noktada tüm sistemin bu nedenden devre dışı kalması gerçekten bir firma için çok büyük bir kayıptır.
Bilinen darbe karakteristiklerimiz 8/20 mikrosaniye ve 10/350 mikrosaniye olmak üzere temel 2 çeşide ayrılmaktadır. TSE 62305 Normları ve IEC 61643 Normları ışığında uygun test değerlerinde Class 1,2,3 korumasını kademeli olarak sağlamalıyız. Tüm sistemlerde enerji, ata ve koaksiyel hatlar çift yönlü olarak mutlaka koruma altına alınmalıdır. Enerji korumaları sisteme paralel bağlanırken, data ve koaksiyel korumalar ise sisteme seri olarak entegre edileceklerdir.
CCTV Sistemlerinin Aşırı Gerilimden Korunması
Kamera sistemini ele alırsak, ilk başta kamera sisteminin enerji aldığı panoya (genellikle monofaze sistemlerdir) Class 1+2 10/350+8/20 Eğrilerinde koruma sağlayan Spark Gap teknolojili min. 50 kA koruma kapasiteli ürünleri kamera ana enerji panosuna yerleştirmeliyiz. Bu noktadaki bağlantımızı min. 16 mm2 kesitli kablo ile gerçekleştireceğiz. Daha sonra kamera yanında bulunan kamera son nokta kutusunda hassas enerji koruma yapmamız gerekmekte ve buraya VF 230 özellikli Class 3 enerji koruma ürünün yerleştirmeliyiz. Enerji korumasından sonra kameranın cinsine göre CAT ya da BNC girişlerine uygun koruma ürününü adapte edip seri bağlantı sağlayarak kameramızı koruma altına almalıyız.
Otomasyon Sistemlerinin Korunması
Otomasyon sistemlerinde ise sistem sürekli gerilimi baz alınarak ve up koruma seviyesi belirlenerek ilk olarak uygun ürünü seçmekle yükümlüyüz. 5V, 12V, 24V, 48V..230V şeklinde hassas enerji koruma sınıfları bulunmaktadır. Örneğin bir PLC koruması yapacaksak PLCye giren hatların hepsinden önce bir yıldırım bariyeri seri olarak entegre edilmelidir. Burada ürünlerin akım karakteristikleri, PLCnin özelliği ürün seçiminde önem arz etmektedir.
Sigorta firmalarından alınan veriler doğrultusunda otomasyon sistemi zararlarının %80 i ani aşırı gerilim sonucudur.
Data centerlerda her cat 6 enerji hattına mutlaka koruma yapmamız gerekmektedir. Sistem yapısına göre kabloların aktarım hızına uygun ürün seçilmelidir. Ana enerji panosu, cat5-6- RJ45 Hatlar, priz çıkışları, telefon santralleri mutlaka korunmalıdır.
Ayrıca tüm kartlı geçiş sistemleri, haberleşme modülleri, DVR sistemleri,görüntü izleme merkezleri aşırı gerilim ve yıldırıma karşı korunabilmektedir. RAYCAP bünyesinde binlerce iç yıldırımlık üzerine farklı ürün bulunmaktadır. Yapılması gereken sistem yapısına uygun seçilmesidir. Uzman mühendis desteği bu konuda oldukça önemlidir. Ücretsiz keşif ve sistem tasarımı hizmetimizden bu çerçevede yararlanabilirsiniz.