Faraday Kafesi Hesabı

IEC 62305 Standartı ülkemizde TSE EN 62305 standartı şeklinde kabul görmüştür.İlgili standart ülkemizde Faraday Kafesi sisteminin kullanımını öngörmektedir. Peki herkes Faraday Kafesi sistemi tasarımını nasıl gerçekleştirmeliyiz. Yıldırımdan Korunma Merkezi olarak bu yazımızda bu konuya açıklık getirmeye çalışacağız. Herkesin bildiği gibi aslında ‘Faraday Kafesi’ tek bir sistem olmaktan ziyade bir sistemler bütünüdür. Mesh Metodu ve Rolling Sphere Metodlarının birlikte uygulanması sonucunda yapıları hem iletkenlerle hemde  yakalama uçları ile koruma altına almaktayız. Eğer yapı üzerinde yüksek bir nokta yok ise sadece mesh metodu bile bırakılacak sivri uçlarla doğru tasarımı bize sunabilmektedir. Doğru yıldırımdan korunma sistemini tasarımında ilk kural risk analizi gerçekleştirmektir.

Mesh Metodu ve Rolling Sphere Metodlarının birlikte uygulanması sonucunda yapıları hem iletkenlerle hemde yakalama uçları ile koruma altına almaktayız.

Yapının ölçüleri, jeopolitik konumu, fiziksel durumu, kullanılan materyal, işlevi, içinde yaşanan insan sayısı,elektronik sistem durumu, yanıcı ve patlayıcı madde içerme durumu gibi birçok veri bu konu üzerine tasarlanmış lisanslı programlarımızda inceleme altına alınır. Eğer bulunuyor ise yapının teknik çizimi de değerlendirmemizde rol oynamaktadır. Eğer yok ise yapılacak keşif çalışması doğru sonuç için atılacak ilk adım olan risk analizi için önem arz etmektedir. Standartta yer alan temel olarak 4 risk seviyesi bulunmaktadır. Çıkan sonuç doğrultusunda iletken tasarımı, mesh metodunda kullanılacak ağ ölçüleri, iniş sayısı ve yakalama ucu tasarımı konusunda gerekli tasarım yapılacaktır.

Çatı tasarımı gerçekleştikten sonra iniş iletkeni tasarımı da elektriksel cihazların manyetik alandan etkilenmesi ve yangın riski olasılığı doğrultusunda önem taşımaktadır.

Çatının yüksekliği üzerinde bulunan çatı üzeri yükseklikleri, patlayıcı bir gaz çıkıyor ise gazın ulaşabildiği yükseklik gibi tesisten tesise değişen birçok hesap ve tasarım kriteri risk analizi sonrasında tasarım için değerlendirmemiz gereken kriterlerin başında yer almaktadır. Örneğin 60 metre yüksekliği aşan bir yapı ise mutlaka yapı üzerinde son %20 lik dilimde ek önlemler almak zorundayız. Çünkü yandan gelecek darbeler bizler için risk kaynağıdır. Çatı tasarımı gerçekleştikten sonra iniş iletkeni tasarımı da elektriksel cihazların manyetik alandan etkilenmesi ve yangın riski olasılığı doğrultusunda önem taşımaktadır. İniş iletkenleri elektriksel hatlardan hesaplanacak s mesafesi kadar uzak olmak zorundadır. Eğer s mesafesini bırakmak isek ciddi maddi kayıplara yol açılacaktır. Aynı s mesafesi konusu paratoner sistemleri içinde geçerlidir. Eğer s koruma mesafesi bırakılamıyor ise mutlaka izoleli özel yıldırım iniş iletkeni kullanılmalıdır.

Bunun sonucunda yıldırımın elektriksel ve fiziksel etkilerinden korunmuş oluruz. Kullanılacak malzeme seçimi de tasarım kadar önem arz etmektedir. Alimunyum MgSi aşalımlı çatı hat iletkenleri, bağlantı kroşeleri,izoleli duvar iletken sistemleri tamamen IEC 50164 standartına uygun olmalıdır. Ayrıca sırf Faraday sistemi odaklı çok özel sistemler gelişen teknoloji ile bize geniş bir ürün yelpazesi sunmaktadır. Özel tripod yalıtımlı yıldırım yakalama sistemleri gibi maksimum güvenli sistemler bizlere hem şık hem de risksiz sistemler kurmamızı sağlamaktadır. Bu direk sistemleri 12 Metreye kadar çıkabilmektedir. Örneğin dolum tesisleri, solar sistemler için bu tasarımlar oldukça başarılı sonuçlar vermektedir.

Temel olarak Faraday Kafesi sistemleri Keşif, Risk Analizi, Tasarım ,Malzeme Seçimi ve Uygulama alanlarında uzmanlık istemektedir. Standarta yer alan bazı önemi tabloları sizlerle paylaşmaya çalıştık. Detay ve teknik destek için Yıldırımdan Korunma Merkezi uzman mühendis kadromuz ile iletişim kurabilirseniz.