Çimento ve Beton Tesislerinde Yıldırımdan Korunma ve Ag Parafudr

Ülkemizin en başarılı sektörlerinin başında bulunan Çimento Sektörü sürdürülebilir üretimin büyük önem arz ettiği bir sektördür. Çimento üretiminin kesintisiz olmasının önemi yanında oluşabilecek bir sorun zincirleme olarak şantiyeleri ve diğer üretim alanlarını etkileyecektir. Herşeyden önemlisi duran bir tesisi yeniden aktif hale getirebilmek için harcanacak zaman ve maliyet birçok sorunu beraberinde getirir. Çimento tesisleri ülkemizin her noktasında bulunmakta olup yüksek baca yapıları ve demir donatıları ile bulundukları lokasyonda yıldırıma maruz kalma oranları oldukça yüksektir. Ancak zaman belirttiğimiz gibi yıldırım darbesi direk tesise değil çevredeki bir lokasyona da düşse elektriksel anlamda tesisimiz zarar görebilmektedir. Yıldırım dışında bulundukları bölgelerde ki şebeke düzensizliği ve harmoniklerde ani aşırı gerilim darbeleri olarak tesiste sistemlere zarar verebilmektedir. Çimento tesisleri küçük ancak elektriksel altyapı olarak birçok farklı sistemi bünyesinde bulundurmaktadır. Hidratasyon ısı panoları, RS haberleşme sistemleri, kantar, PLC ve otomasyon sistemleri, motor panoları, güvenlik ve izleme sistemleri, modbus sistemleri, Telekom hatları, ölçüm sensörleri, çimento hamuru karıştırma makinaları, Priz başlama ve sonlanma sürelerini kontrol eden sistem ekipmanları gibi aslında otomasyon ve haberleşmenin yoğun olarak yer aldığı tesislerdir.

İlginizi Çekebilir: Otomasyon Sistemlerinin Yıldırım ve Aşırı Gerilimden Korunması

Harcın sürekli karışma zorunluluğu çimentonun hidratasyonu sırasında kesintisiz çalışma zorunluluğu tesislerin sürdürülebilir olma zorunluluklarının en başlıca nedenleridir. Bundan dolayıki çimento tesislerinde IEC 62305 ve IEC 61643 standartları kapsamında alçak gerilim parafudr sistemi kurmak zorunludur. Her tesiste paratoner sisteminin bulunduğunu gözlemlemekteyiz ancak çok az tesiste ag parafudr sistemi bulunmaktadır. Paratoner sistemi bulunan tesislerde mutlaka ag parafudr sistemi kurulmalı ve paratoner sistemi spark gap parafudrlar ile eşpotansiyel dahil edilmelidir.

Genel olarak bir Çimento tesisinde parafudr kurulumu yapılmadan önce tesiste keşif ve risk analizi çalışması yapılmalıdır. Sistemlerin akım, gerilim özellikleri, topraklama yapısı, bölgenin risk durumu,tesis içerisinde bulunan diğer riskler kapsamında doğru noktaya doğru ürünler seçilmelidir. Haberleşme ve sensör panolarında enerjinin yanında data hatları da koruma altına alınmalıdır. RS 485 aktarımları, RJ 45 ve data hatları keşif sonucunda korunmalıdır. 4-20 ma sistemler en ufak bir darbede bile devre dışı kalabilmekte kart yanmaları çok sık yaşanmaktadır.

Çimento santrallerinin yıldırımdan korunması işletmenin sürekliliği açısından büyük önem taşır.

Bundan dolayı kademeli koruma esasına göre bu noktalar koruma altına alınabilir. Bunun yanında mikser ve harç oluşturma panoları da önem arz etmektedir. Tesiste bir kantar loadcell i yansa tesisin durması yada hızlı ilerlemesi için bir sorun oluşacaktır. Bu nedenle optimum çözümle maliyeti minimum tutarak uzun ömürlü ürünlerle sistem korunması yapılmalıdır. Ürün seçimi kadar ürün montajı da büyük önem arz etmektedir. Kablo kesitleri pano için yada harici koruma noktaları oluşturulması,topraklama değer ölçümleri ve kontrolü, boşta hat bırakılmaması ve en önemlisi sistem çalışmasına zarar verilmemesi adına doğru montaj çalışması yapılmalıdır.