Aktif Paratoner Yıldırımdan korunmada önemli bir nokta dış yıldırımlık sistemlerinin varlığıdır. Dış yıldırımlık sistemleri ile yıldırımın fiziksel etkilerine karşı koruma yapılır. Dış yıldırımlık sistemleri denilince aktif paratoner, faraday kafesi, pasif yakalama uçları, gergi teli metodu vb. yöntemler gelmektedir. Aktif paratonerler kuruldukları yerden itibaren belli koruma çapı sağlarlar. Aktif paratonerler IEC 62305 standardında geçmez, yerel bir standart olan NFC 17-102 Fransız yıldırımdan korunma standardında yer alır. Aktif paratonerler iyon yayarak yıldırımı üzerlerine çekerler. Temel çalışma mantıkları budur. Aktif paratonerler dairesel koruma yaparlar.
Aktif Paratoner Tesisatı
Aktif paratoner tesisatı temel olarak 3 yapıdan oluşmaktadır. Bu 3 temel yapı aktif paratoner başlığı, iniş iletkeni ve topraklamadır. Aktif paratoner yerleştirilirken koruyacağı tesisin en üst kısmına yerleştirilir. Yine paratoner tesisatının topraklanmasına çok iyi şekilde yapılmalıdır. Genellikle dikkat edilmeyen husus paratoner iniş iletkenidir. Paratoner iniş iletkeni en kısa mesafeden S mesefasi bırakılarak inilmelidir. Aksi halde yapılar için yangın riski oluşabilir.
Aktif Paratoner Hesabı
Aktif paratonerin koruma yarıçapı Rk, laboratuvarlarda ölçülen Δt değerine, hesap yöntemi ile düzenlenmiş yıldırım düşme risk cetveli (BNFC10-102) koruma seviyeleri I, II ya da III ve yakalama ucu ile korunacak alan arasındaki yüksekliğe bağlıdır. Bu hesaba göre aktif paratoner hesabı yapılır.
Aktif Paratoner ve Parafudr
Tesisinizde aktif paratoner kullansanız dahi elektriksel sistemleri korumak için parafudr kullanmalısınız. Sıkıkla yapılan hata paratonerin tüm tesisi koruyacağının zannedilmesidir. Oysaki paratoner sadece fiziksel koruma yapar. Elektronik sistemlerin, panoların, CCTV sistemlerin, LED ve aydınlatma sistemlerinin vb korunmasında kesinlikle parafudr kullanılmalıdır. Aşağıdaki videomuzda dış yıldırımlık kullanılan bir tesiste parafudr kullanımı görebilirsiniz.