2020 Yılı Endüstriyel Yangınlar ve Patlamalarda Yıldırım ve Ani Aşırı Gerilimlerin Rolü

2020 yılı endüstriyel yangınlar ve patlamalar raporu TMMOB Kimya Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi tarafından yayınlandı.2020 yılında Türkiye’de en az 493 endüstriyel yangın meydana gelmiştir. Bu olayların 441’i endüstriyel yangın 52’si ise endüstriyel patlamadır. Tespit edilen yangın ve patlamaların %14‘ü metal, %18‘i tekstil, %23‘ü ağaç, kağıt, mobilya, %10‘u kauçuk, plastik ve %13‘ü gıda sektörlerinde faaliyet gösteren endüstriyel tesislerde gerçekleşmiştir. Bu olaylarda can ve mal kayıpları ciddi oranda yaşanmıştır.2019 Yılında yıllık yaşanan olay sayısı 541 iken 2018 yılında 436 tesiste yangın ve patlama yaşanmıştır.

Yıldırımdan korunma merkezi olarak endüstriyel tesislerde meydana gelen yangın ve patlamalarda yıldırımın ve elektriksel piklerin rolünü ele almak istiyoruz. Sektörel bazlı olayları analiz ettiğimizde her sektörde ciddi sayıda yangın ve patlama olayı yaşanmış durumdadır.

Özellikle ağaç, kağıt, mobilya ve metal sektörü ise yüzdesel olarak ön plana çıkmaktadır.

Yaşanan tüm bu olayların nedensel dağılımına baktığımızda ise %67 Elektriksel kıvılcım, %3 ise direk yıldırım darbesinin neden olduğu belirlenmiştir. Direk yıldırım kaynaklı 15 tesis yanmış Elektriksel pik, kıvılcım, ark kaynaklıda 330 tesiste yangın ve patlama olayı yaşanmıştır.

Bu rakamların önlenmesinde IEC 63305 Standartı uyarınca tesiste izoleli yıldırımdan korunma sistem tasarımları, TİP 1,2,3 AG Parafudr sistemlerinin doğru kullanılmış olması, topraklama ve eşpotansiyel sistemin sağlanmış olması, spark gap gibi ek önlemler ile olası kıvılcımların engellenmesi büyük rol oynayacaktır. Tabloya baktığımızda %70 lik bir alanda yıldırımdan korunma ve topraklama, ag parafudr önlemleriyle ciddi bir azalışın sağlanması ve riskin bertaraf edilmesi mümkündür.

Yıldırım kaynaklı yangın çıkan bu tesislerde tabi ki geleneksel yıldırımdan korunma sistemleri mevcuttu, ancak doğru tasarımının olmaması, IEC normlarına dikkat edilmemiş olması ve hatalı kurulum ve hesaplama bu sonuçlara yol açtı.

Ani aşırı gerilimler, switching darbeleri, harmoniler bir tesiste %70 oranında hasar oluşturabilmekte ve tesiste her gün meydana gelebilecek darbe nedenleridir. Bu darbelerin kendileri olası arklardan yangın ve patlamaya yol açabileceği gibi cihazlara ve ekipmanlara verdileri hasarlar sonucunda da yangına neden olabilmektedir. Sistemlerin arızalanması kaynaklı oluşan hatalar tesiste birçok soruna yol açmaktadır. Nitekim raporu incelediğimizde

%3 Elektrikli Cihazlardaki Arıza,%42 Elektrik Tesisatındaki Arıza ile AG Parafudr sistemlerinin önemini anlayabiliyoruz.

Ayrıca periyodik elektrik tesisat kontrolü, topraklama kontrolleri, yıldırımdan korunma kontrolleri de bu hasarların önüne geçmemizde ciddi fayda sağlayacaktır.

Sonuç olarak ülkemizde artan yıldırım riski direk ve endirek olarak tesislerde yangın ve patlamalara neden olmaktadır. Ani aşırı gerilim ve şebeke darbeleride sistemlerde arızalar yaratacak bu yangınlarda ciddi olumsuz rol üstlenmektedir

Tesislerinizde yıldırımdan korunma ve ag parafudr sistem kurulumları açısından keşif ve analiz yaptırarak doğru koruma önlemlerini almanızı öneririz.

Yılkomer olarak ülkemiz genelinde yıldırım kaynaklı sorunların önüne geçmek adına bilinçlendirme çalışmalarımız devam etmektedir. Yıldırımdan Korunma Merkezi youtube kanalımızdaki eğitimleri izleyebilir, tesisiniz için özel eğitim ve keşif talebinde bulunabilirsiniz.

Unutmayın Yılkomer ‘Değerlerinizi Korur!’

RAPORUN TAMANINI İNCELE